1. การเตรียมพร้อมด้านข้อมูลและเอกสาร (Pre-Field Preparation)
ก่อนก้าวเท้าออกจากสำนักงาน ช่างสำรวจที่มืออาชีพต้องทำการบ้านอย่างละเอียด:
- วิเคราะห์พื้นที่เบื้องต้น (Site Reconnaissance): ศึกษาแผนที่ภูมิประเทศ แผนที่ภาพถ่ายดาวเทียม หรือข้อมูล LiDAR (ถ้ามี) เพื่อทำความเข้าใจสภาพแวดล้อม ความสูงต่ำ และทางเข้าออกของพื้นที่
- ตรวจสอบพิกัดและหมุดหลักฐาน: ตรวจสอบว่าหมุดควบคุม (Control Points) ที่จะใช้ในการอ้างอิงยังคงอยู่และมีค่าพิกัดที่ถูกต้องหรือไม่ หากไม่มี ต้องวางแผนการกำหนดหมุดใหม่
- จัดทำแผนงานและตรวจสอบความถูกต้องของแบบ: ทำความเข้าใจขอบเขตของงาน (เช่น การปักผังอาคาร, การวัดปริมาณดิน) และเตรียมตารางบันทึกข้อมูล (Field Sheet) ที่เหมาะสม
- การอนุญาตและประสานงาน: ตรวจสอบให้แน่ใจว่าได้รับอนุญาตให้เข้าพื้นที่จากเจ้าของหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และประสานงานกับทีมงานในไซต์งานเพื่อหลีกเลี่ยงการรบกวนการทำงานของผู้อื่น
2. การจัดการเครื่องมือและอุปกรณ์ (Equipment Management)
ความพร้อมของเครื่องมือคือความแม่นยำของผลลัพธ์ ช่างสำรวจควรมีกิจวัตรการตรวจสอบเครื่องมือดังนี้:
- สอบเทียบเบื้องต้น (Quick Checks): ตรวจสอบฟองน้ำระดับ (Bubble) และความตั้งฉากของจานองศาของกล้องระดับและ Total Station ก่อนออกจากสำนักงานทุกครั้ง
- พลังงานสำรอง: เตรียม แบตเตอรี่สำรอง สำหรับกล้องและอุปกรณ์ GNSS/RTK อย่างน้อย 1-2 ชุด พร้อมอุปกรณ์ชาร์จสำรอง (Power Bank) สำหรับอุปกรณ์เสริม
- การสำรองข้อมูล: เตรียมการ์ดหน่วยความจำ (SD Card) สำรอง และกำหนดขั้นตอนการถ่ายโอนข้อมูลจากเครื่องมือไปยังคอมพิวเตอร์อย่างสม่ำเสมอเพื่อป้องกันข้อมูลสูญหาย
- ชุดซ่อมฉุกเฉิน: เตรียมผ้าเช็ดเลนส์ที่ไม่เป็นขุย, สเปรย์ไล่ความชื้น (สำหรับสภาพอากาศชื้น), และอุปกรณ์ป้องกันเครื่องมือจากฝุ่น/ฝน
3. ทักษะการทำงานและความปลอดภัยภาคสนาม (Field Skills & Safety)
ช่างสำรวจคือผู้เชี่ยวชาญด้านภูมิประเทศที่ต้องมีความยืดหยุ่นและให้ความสำคัญกับความปลอดภัยเป็นอันดับแรก:
- แต่งกายให้เหมาะสมและป้องกันตัว:
- สวมเสื้อผ้าสีสดใส (เช่น สีส้มสะท้อนแสง) และเสื้อกั๊กสะท้อนแสงเพื่อความปลอดภัย โดยเฉพาะบริเวณที่มีการจราจร
- สวมหมวกนิรภัย, รองเท้านิรภัย (Safety Shoes) และถุงมือ เพื่อป้องกันอันตรายจากไซต์งาน
- เตรียมอุปกรณ์ป้องกันแมลงและสัตว์มีพิษในพื้นที่ป่าหรือพื้นที่รก
- การจัดทีมและบทบาท: กำหนดบทบาทที่ชัดเจนสำหรับผู้ช่วย (เช่น ผู้ถือไม้สต๊าฟ, ผู้ถือเป้าปริซึม) และใช้ ระบบสื่อสาร ที่เชื่อถือได้ (เช่น วิทยุสื่อสาร หรือแอปพลิเคชันมือถือ)
- การวางแผนความปลอดภัยฉุกเฉิน:
- ตรวจสอบเส้นทางอพยพและจุดรวมพล
- กำหนดระยะเวลาทำงานในพื้นที่เสี่ยง (เช่น ใกล้เครื่องจักรหนัก, พื้นที่ลาดชัน)
- ห้ามทำงานคนเดียวในพื้นที่อันตราย และควรมีชุดปฐมพยาบาลเบื้องต้นติดตัวเสมอ
- ทักษะการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า: ต้องสามารถปรับเปลี่ยนวิธีการสำรวจเมื่อพบอุปสรรคที่ไม่คาดคิด เช่น การเลือกใช้วิธีการวัดทางอ้อม (Offset Method) เมื่อไม่สามารถเข้าถึงจุดวัดได้โดยตรง หรือการเลือกจุดตั้งกล้องใหม่ที่เหมาะสมเมื่อจุดเดิมถูกบดบัง
Summary *สรุป*
การเป็นช่างสำรวจที่ประสบความสำเร็จในการทำงานนอกสถานที่ไม่ได้ขึ้นอยู่กับความรู้ทางคณิตศาสตร์เพียงอย่างเดียว แต่ต้องอาศัย วินัยในการเตรียมพร้อม, ความรอบคอบในการจัดการเครื่องมือ, และการตระหนักถึงความปลอดภัย อย่างสูงสุด การทำงานภาคสนามที่ถูกวางแผนมาเป็นอย่างดี จะทำให้สามารถเก็บข้อมูลที่แม่นยำที่สุดได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัยในทุกสภาพแวดล้อมครับ
