การวางตัว

     เนื่องจากการทะยานขึ้นบินของเครื่องบินนั้น จะต้องอาศัยลมใต้ปีกเพื่อพยุงตัวขึ้นสู่อากาศด้านบน ทิศทางการวางตัวของ Runway ในประเทศไทยจึงต้องดูทิศทางของกระแสลมประจำเป็นหลัก โดยลมประจำที่พัดผ่านประเทศไทยนั้นจะพัดจากทิศตะวันออกไปสู่ทิศตะวันตก
     ผู้ออกแบบสนามบินจึงมักจะให้ Runway วางตัวยาวไปในทิศทางเดียวกับลมประจำของประเทศไทย หรือถ้ามีข้อจำกัดด้านพื้นที่ก่อสร้าง ก็อาจจะวางตัวในทิศทางอื่น ๆ ที่ เหมาะสมตามการออกแบบตามได้เช่นกัน

ตัวเลขที่ไม่ใช่ปริศนา

     นอกจากการออกแบบให้สอดคล้องกับทิศทางลมประจำฤดูแล้ว ในตัว Runway เองก็ยังมีรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ซ่อนอยู่ เพื่อรอให้เหล่านักสำรวจทุกคนไปค้นหากัน! เริ่มจากด้านหัวทางวิ่ง (Threshold) ทั้งสองฝั่งของ Runway จะมีหัวเลข 2 ตัวปรากฎอยู่ มันคืออะไรละ?

     แท้จริงแล้วมันคือตัวเลขบอกทิศทางในหน่วยองศาให้แก่กัปตันเครื่องบินนั่นเอง โดยเมื่อนำแผ่นกระดาษที่เขียนวงกลมและเครื่องหมายบอก 360° วางแปะบนพื้นโลก โดยให้ 0° หรือ 360° อยู่ในทางทิศเหนือ

      เมื่อนำ Runway มาวางทับบนกระดาษวงกลม จะได้ดังรูป (ด้านบน) ทิศทางการถอดผ่านของ Runway เมื่อมองเข้ามาจากทิศตะวันออก จะทำมุมประมาณ 270° หยิบตัวเลขสองหลักหน้ามาเพื่อความสะดวกในการเรียกชื่อ ทำให้ที่หัวทางวิ่งด้านตะวันออก (ณ ที่นี้คือสนามบินภูเก็ต) มีตัวเลข “27” ปรากฏอยู่นั่นเอง 

      ในทำนองเดียวกัน เมื่อขับเครื่องบินเข้าสู่สนามบินภูเก็ตจากทางทิศตะวันตก ตัวเครื่องจะหันหน้าเข้าหาทิศทางที่ทำมุมประมาณ 90° ทำให้ “09” ถูกเขียนไว้ที่หัวทางวิ่งด้านซ้าย ลองหยิบ“เข็มทิศ”ขึ้นมาดูสิ (อ่านเนื้อหาเกี่ยวกับเข็มทิศเพิ่มเติมที่ - กว่าจะเป็นเข็มทิศ)

     และเนื่องจาก Runway มีรูปร่างเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาว ประกอบด้วยเส้นตรงขนาน 2 คู่ และเส้นตรงนั้นมีมุม 180° นำไปสู่ความสัมพันธ์ระหว่างตัวเลขบนหัวทางวิ่งทั้งสองด้านของ Runway เมื่อนำมาลบกันแล้ว จะได้ผลลัพธ์เป็น 18 เสมอ 

Airport Reference Point : A-R-P

     นอกจากนี้ยังมีอีกสิ่งหนึ่งที่น่าสนใจบน Runway ก็คือ จุดอ้างอิงสนามบิน หรือ Airport Reference Point : ARP ซึ่งเป็นหมุดพิกัดทางภูมิศาสตร์แสดงที่ตั้งของสนามบินทั่วโลก โดยปกติแล้วจะอยู่ที่กึ่งกลางของ Runway หรืออยู่ที่จุดตัดของ Runway กับ Taxiway (ทางขับ) ซึ่งจุด ARP นี่เองจะระบุความสูงของจุด ARP อีกด้วย ซึ่งค่าพิกัดนี้สามารถค้นหาได้จากเว็บไซต์ AIP : Aeronautical Information Publication หรือเอกสารแถลงข่าวการบิน (แต่ว่า ARP ไม่ได้มีการเขียนไว้บน Runway นะ! มีแต่ประกาศใน AIP เท่านั้น)

‍

Summary

      ไม่ใช่แค่หมายเลขหัวทางวิ่งและ ARP ที่เป็นจุดพิกัดสำคัญบนทางวิ่ง ยังมีเครื่องหมายอื่น ๆ อีกมายมากที่มีไว้เพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่เหล่านักบินขณะทำการขึ้น-ลงของนกเหล็ก นอกจากนี้แล้ว เครื่องหมายจราจรบนทางวิ่งก็ควรจะจัดเจน เพื่อส่งเสริมให้นักบินมองเห็นและนำเครื่องบินขึ้น-ลงได้อย่างปลอดภัย

     ถ้าผู้อ่านทุกท่านได้มีโอกาสเดินทางด้วยอากาศยาน CST ขอท้าให้ท่านลองสังเกตตัวเลขที่หัวทางวิ่งทั้งสองด้านดู ว่าผลลัพธ์ของการลบนั้นเท่ากับ 18 จริงหรือไม่?

‍