ฟุตบาท ‘ที่ดี’ คืออะไร
ตามที่เกริ่นข้างต้น ฟุตบาทคือทางที่สร้างขึ้นมาเพื่อให้ประชาชนได้สัญจรแยกกับถนนที่เป็นทางรถวิ่ง ส่วนมากจะมีพื้นผิวเป็นคอนกรีตพิมพ์ลาย คอนกรีตบล็อก หรือถ้าเอาสวย ๆ ก็จะเป็นกระเบื้องคอนกรีตหรือซีเมนต์ ขึ้นกับท่านผู้มีอำนาจจะอนุมัติงบประมาณ เท่าที่คนไทยเราเห็นกัน ฟุตบาทภาครัฐจะปูด้วยคอนกรีตบล็อก ถ้าเป็นพื้นที่ของเอกชน เช่น ห้างฯ หรือคอนโด จะเป็นคอนกรีตพิมพ์ลายหรือกระเบื้องซีเมนต์
ฟุตบาทจะยกระดับสูงกว่าถนนประมาณ 10 ซม. มีความกว้างมากพอที่จะให้คนเดินสวนกันได้ คำนวณแบบหยาบ ๆ ก็ประมาณ 2 ม. และต้องสร้างให้ระบายน้ำได้ดีด้วย
ทำไมฟุตบาทไทยสภาพแย่
สำหรับท่านที่จำเป็นต้องเดินริมถนนคงสังเกตเห็นความแย่ของฟุตบาทมาสารพัด ทั้งไม่เรียบ แคบ แถมอาจเจอกับระเบิดน้ำผุดตามกระเบื้อง แต่อะไรเป็นตัวการของความเน่า? เราจะมาไขข้อสงสัยไปทีละข้อ
- ฟุตบาทไม่เรียบ อาจเกิดจากการปูพื้นไม่ดีหรือโครงสร้างใต้ฟุตบาทไม่ได้คุณภาพ ส่วนตัวแล้วผู้เขียนมองว่าเป็นอย่างหลังมากกว่า เท่าที่สังเกตฟุตบาทที่ไม่เรียบจะเกิดจากการที่คอนกรีตบล็อกดันกันทำให้เกิดการกระเดิด การที่มอเตอร์ไซค์วิ่งก็มีส่วนเช่นกัน เพราะฟุตบาทไม่ได้ออกแบบมาให้รองรับน้ำหนักของรถวิ่ง
- ฟุตบาทแคบ ข้อนี้ไม่รู้จะอธิบายยังไงดี แต่ผู้เขียนสังเกตได้ว่ามี 2 กรณี กรณีแรก บางที่ตอนแรกฟุตบาทก็กว้างอยู่หรอก แต่พอมีการขยายถนนจนเข้ามากินพื้นที่ของฟุตบาท จาก 2 ม. เหลือ 1.5 ม. และอาจเหลือไม่ถึงเมตร อีกกรณีเกิดจากการใช้งานผิดวัตถุประสงค์ เช่นมีแผงลอยขายของบ้าง มอเตอร์ไซค์วิ่งบ้าง เอารถขึ้นมาจอดบ้างจนไม่เหลือที่ให้คนเดิน
- ระเบิดน้ำผุดจากกระเบื้องฟุตบาท หลายคนคงโดนมาแล้ว โดยเฉพาะในหน้าฝน จะว่าโชคไม่ดีก็ใช่ แต่ถ้าฟุตบาทมีระบบระบายน้ำที่ดีก็จะไม่เกิดเหตุการณ์นี้ขึ้น สังเกตเช่นฟุตบาทประเทศญี่ปุ่นที่ฝนตกขนาดไหนก็ยังเดินง่าย
สาเหตุข้างต้นสามารถแก้ได้ค่ะ ส่วนหนึ่งก็แก้จากงบประมาณซึ่งดูยากไปหน่อย แต่ที่แก้ได้แน่ ๆ คือในการก่อสร้างจะต้องมีการสำรวจความลาดเอียงโดยใช้ [เช่น กล้องวัดระดับ, กล้อง Total Station เป็นต้น] เพื่อให้ฟุตบาทระบายน้ำได้ดี รวมทั้งระดับความสูงของการทำฟุตบาทในจุดต่าง ๆ เพื่อให้สร้างฟุตบาทที่เรียบเสมอกันได้ง่าย ๆ
SUMMARY
ฟุตบาทไทยอาจจะไม่ได้เน่าเพราะการจัดสรรงบไม่ดีเท่านั้น เพราะสาเหตุการที่เราใช้ฟุตบาทได้ไม่เต็มประสิทธิภาพก็มาจากการก่อสร้างที่ผิดหรือไม่ได้มาตรฐาน รวมถึงการใช้งานของผู้คนที่ทำให้ฟุตบาทเป็นทางคนเดินอย่างแท้จริงด้วย ซึ่งจิตสำนึกของผู้ใช้ฟุตบาทเป็นส่วนที่ถือว่าใกล้ตัวเราที่สุด ที่ต่างประเทศมีฟุตบาทที่น่าเดินส่วนหนึ่งเพราะคนของเขามีวินัยและรัฐเห็นความสำคัญกับพื้นที่สาธารณะ และขอแค่มีฟุตบาทดี ๆ เมืองก็ดูเจริญหูเจริญตามากแล้วว่าไหม?
